Poproszono mnie o wypowiedź na temat obecności linii i psów angielskich w rodowodach polskich goldenów. Wydawać by się mogło, że jeszcze za wcześnie na kształtowanie jakiejkolwiek opinii na temat polskiej hodowli ze względu na jej stosunkowo małą populację. Chciałbym jednak zwrócić państwa uwagę, że o poziomie hodowli goldenów gdziekolwiek byłaby ona prowadzona nadal decydują psy i linie angielskie. Nie jest to oczywiście prosta zależność, że użycie do hodowli psów angielskich lub opartych o angielskie linie daje nam gwarancję wysokiego poziomu. Liczy się jeszcze jakość użytego materiału jak i zwykłe szczęscie.
Większość czołowych hodowli angielskich hoduje w oparciu o kojarzenie liniowe, tak, że praktycznie możemy mówić o liniach poszczególnych hodowli, które wytworzyły swój specyficzny typ, w zależności od upodobań i umiejętności hodowców. Nie w każdym typie pies musi się nam podobać, ale należy z podziwem obserwować konsekwentne jego utrzymywanie. Umiejętne wykorzystanie doświadczeń hodowli angielskich, holenderskich czy skandynawskich, niewątpliwie może pomóc naszej, ciągle raczkującej hodowli goldenów. Każdy hodowca musi odpowiedzieć sobie na podstawowe dwa pytania: jaki typ psa go interesuje, a po drugie jakie ma szanse na hodowanie zwierząt w takim typie z dysponowanym przez siebie materiałem hodowlanym. Na pierwsze pytanie każdy musi odpowiedzieć sobie sam. Czy wybór był słuszny – zweryfikują to wystawy. W odpowiedzi na pytanie drugie, w założeniu ma pomóc, choćby w niewielkim stopniu – niniejsze opracowanie.
Materiał wyjściowy naszych hodowców stanowią suki w większości przypadków pochodzące ze skojarzeń outcross. Nie jest jednak tak, że nie stanowią one dobrego materiału hodowlanego, często w ich rodowodach są wybitne psy, które mogą pomóc w dalszej hodowli. Polska hodowla charakteryzowała się tym, że nawet przy nie najlepszej bazie potrafiliśmy poprzez ambitne krycia i importy dość szybko dojść w danej rasie do poziomu europejskiego, różniło to nas od np. czeskiej i niemieckiej kynologii, która dysponując doskonałym materiałem wyjściowym, najczęściej nie potrafiła go wykorzystać.
Trudno mówić w przypadku naszej hodowli o prowadzeniu, czy też kontynuowaniu linii angielskich w postaci czystej, możemy jednak mówić o istnieniu czy też wprowadzeniu krwi wybitnych psów.
Na obecny kształt europejskiej hodowli golden retrieverów , w mocnym uproszczeniu wpływ mają:
– linia żeńska Westley,
– linie męskie:
1. Camrose TALLYRAND of Anbria- Camrose Cabus CHRISTOPHER-NortonwoodFAUNUS- Stirchley SAXON i Styal SCOTT of Glengilde.
2. Camrose TALLYRAND of Anbria – Davern FIGARO- Nortonwood- CHECKMATE- Nortonwood SILVANUS- Jobeka JASPER of Nortonwood.
3. Glenessa ESCAPADE- GAINEDA CONSOLIDATOR of Sansue- Sansue GOLDEN RULER.
Chętnie je ze sobą łączono odnosząc bardzo dobre rezultaty.
Obecność wyżej wymienionych psów w rodowodach nie gwarantuje oczywiście sukcesów hodowlanych, ale niewątpliwie zwiększa ich prawdopodobieństwo.
Najwartościowszymi rodowodowo psami w Polsce są:
Shanlimore FABIAN syn Stirchley SAXONA i wnuk (ze strony matki) Nortonwood SILVANUSA
CHICAGO of Top Team syn psa zinbredowanego na Styal SCOTT of Glengilde i wnuk Standfast ANGUSA, a prawnuk Sansue GOLDEN RULER’a
Goldream HOPEFUL HUNTER pies duńskiej hodowli, praktycznie nie pokazywany na wystawach, wnuk Nortonwood Silvanusa a prawnuk Stirchley SAXON’a, tylko raz wykorzystany w hodowli Norsken, z tego skojarzenia sporo wygrywająca AGAPEMA,
należy jeszcze wspomnieć o
Jako’s AS DREAM COMES TRU psie, który sam nie jest efektem chowu liniowego, ale jest wnukiem Nortonwood Silvanusa.
Przybyły ostatnio nowe importy angielskie: do Warszawy – Kenave LOCH KLUANIE zinbredowany na Jobeka JASPER of Nortonwood 2-3, a do Krakowa Camrose PAGLIACCI zinbredowany na Styal SCOTT of Glengilde 3-3.
Liczne importy holenderskie wydają się być nie do końca przemyślane, ich rodowody, w większości są przypadkowe, nawet gdy sprowadzano zarówno psa jak i suki nie pomyślano o wyszukaniu psów, które w przyszłości można kojarzyć licząc na postęp hodowlany. Wiele ze sprowadzonych suk to wnuczki Angusa, ale o ile mi wiadomo nikt nie pokusił się o pokrycie ich jego wnukiem chicago, ani też w żaden inny sposób nie wykorzystał obecności w rodowodzie tego najbardziej utytułowanego goldena na kontynencie. Niestety praktyka hodowlana większości właścicieli suk nie wskazuje na planowe wykorzystanie najcenniejszej krwi, będącej w rodowodach ich zwierząt. Przy tak mało skonsolidowanych rodowodach, jakie mają nasze goldeny ten brak podejmowania próby wykorzystania nawet tych nielicznych rodzynków nie napawa optymizmem. Kuriozalnym wydaje się fakt, dość intensywnie jak na polskie warunki wykorzystanie psa, którego rodowód prawie w połowie składa się z psów bez przydomka (co świadczy jednak o poziomie hodowli), że już nie wspomnę o braku choćby jednego championa, co potwierdzałoby klasę któregoś zwierzęcia. Zaznaczam od razu, że nie jestem za zaostrzeniem kwalifikacji hodowlanej, a ten przykład podaję jedynie ku zastanowieniu wszystkich, którzy hodują lub chcą hodować. Coś jednak różni hodowlę od rozmnażania.
Oprócz wyżej wspomnianego Angusa, należy wymienic jeszcze trzy psy angielskie występujące w rodowodach goldenów sprowadzonych z Holandii i Czech. Są to dwa psy z hodowli Hayjoy – Solitaire (inbred na Nortonwood FAUNUSA 3-3) po Stirchley Saxonie i Signia (Nortonwood FAUNUS 4,3-3; Nortonwood CHECKMATE 3-2) po Jobeka JASPER oraz Shinhein Jacobite (Nortonwood FAUNUS 3-3) po Westley Jacob.
Efektem kryć zagranicznych, wprowadzających cenną krew są mioty „S” Norsken po Standfast ANGUSIE (Nortonwood FAUNUS 3-3, Camrose Cabus CHRISTOPHER 4,4 -4,4) „L” Oligarchia po Perrimary FLAMBOYANT (Faunus 2-4,4), „M” Oligarchia po MACK LOBELL of the Hellacious Acres (Nortonwood FAUNUS 4-3,4) syn Westley CATHRINY, łączący krew Saxona i styal SCOTT, „N” Oligarchia po Westley CUMGEN (Nortonwood FAUNUS 2,4-3; Camrose Cabus CHRISTOPHER 3,3-4) synu Stirchley SAXON’a, „L” Cień Wilka po Micella ORSON (prowadzący linię Nortonwood FAUNUSA, prawnuk Stirchley SAXON’a).
Wyhodowane w Polsce goldeny są w większości jeszcze bardzo młode i trudno mówić o ich pokroju, goldeny dojrzewają bardzo późno, swoją dojrzałość wystawową czasami potrafią osiągnąć gdzieś w wieku 4-5 lat. Polska hodowla jest praktycznie na etapie budowania swojej bazy i wydają się nieuniknione krycia zagraniczne starannie dobranymi psami, a również kolejne, przemyślane importy, jeśli chcemy aby nasze goldeny były na poziomie europejskim.
Sytuacja jest o tyle skomplikowana, że nie widać na horyzoncie kontynuatorów wymienionych przeze mnie linii na miarę swoich przodków. Nie znaczy to, że nie ma pięknych psów na wystawach, jednak póki co, nie widać ich w hodowli. Jest to także związane na pewno z praktycznie z końcem hodowli Nortonwood po niedawnej śmierci jej właściciela, mocno już podeszłym wiekiem Joan Gill (Westley) i Joan Tudor (Camrose). Czy rodowody naszych psów zadziałają, o tym przekonamy się dopiero za parę lat, gdy dojrzeje kolejne pokolenie. Pamiętać należy jednak, że hodowla opiera się na psach, a nie tylko na ich rodowodach, jeśli decydujemy się na krycia w linii potrzebna nam jest wiedza o psach, które wykorzystujemy w hodowli, a także o ich przodkach. Inbredy na te same zwierzęta, ale poprzez inne psy mogą dać skrajnie różne efekty. Wydaje się, że najprostszą metodą jest obserwowanie goldenów na dużych, europejskich wystawach. Ogromne stawki ułatwiają wyłowienie psów, które sprawdziły się w hodowli, linii, czy hodowli, z których zwierzęta odpowiadają naszym gustom. To nie wstyd naśladować innych, zwłaszcza gdy doświadczenia własne są tak ubogie jak nasze. Skrócić to może nam w wydatny sposób podnoszenie poziomu naszych goldenów.
Camrose TALLYRAND of Anbria- Ch.,16 C.C.s.
Camrose cabus CHRISTOPHER- GB CH, Najlepszy reproduktor w historii rasy, 41 C.C.s.
Ojciec 26 angielskich Championów
Nortonwood FAUNUS- Ch, 13C.C.s., najlepszy reproduktor GRC 1979-1985, ojciec 19 ch.
Stirchley SAXON- Ch,BoB Cruft 93, 10 C.C.s., najlepszy reproduktor 88 i 93
Styal SCOTT of Glengilde- Ch, 42 C.C.s., 29 BoB,
Davern Figaro- Ch.,ojciec 8 champ.,ojciec Top Stud Dopg 79 i 80 w Norwegii Lion LOTCHEK, Top Stud Dog 79 Szwecji Deremar DONALD
Nortonwood CHECKMATE- Ch, ojciec 4 championów, zwycięzców świata 89,
Nortonwood SILVANUS- Ch,7 C.C.s., ojciec 4 champ.
Jobeka JASPER of Nortonwood- Ch 13 C.C.s., res. BiS GRC show,
Gaineda CONSOLIDATOR of Sansue- Ch, BoB Cruft 87, 10 C.C.s., ojciec 11 champ.
Sansue GOLDEN RULER- Ch, 23 C.C.s., ojciec 12 champ.
Andrzej Stępiński
